درخت قهوه؛ آشنایی با گیاه اصلی و انواع آن

قهوه یکی از محبوب ترین نوشیدنی های جهان است که از دانه های درخت قهوه به دست می آید. این درخت بومی نواحی گرمسیری آفریقا است، اما امروزه در بسیاری از نقاط جهان، از جمله ایران، کشت می شود.

در این مقاله، به بررسی درخت قهوه، از جمله تاریخچه، انواع، پرورش و برداشت آن می پردازیم. پیشنهاد می‌کنیم به شناخت خواص و فواید قهوه نیز بپردازید.

تاریخچه درخت قهوه

تاریخچه دقیق درخت قهوه مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که اولین بار در آفریقا، در مناطقی مانند اتیوپی و یمن، کشت شده است.

قهوه اولین بار در قرن دهم میلادی به عربستان آورده شد و از آنجا به سایر نقاط جهان، از جمله اروپا، آسیا و آمریکا، گسترش یافت.

انواع درخت قهوه

این درخت دو گونه اصلی دارد:

• قهوه عربیکا (Coffea arabica): این گونه قهوه، که از اتیوپی سرچشمه می گیرد، حدود ۶۰ درصد از قهوه جهان را تولید می کند. قهوه عربیکا طعمی ملایم و پیچیده دارد و حاوی کافئین بیشتری نسبت به سایر گونه های قهوه است.
• قهوه روبوستا (Coffea robusta): این گونه قهوه، که از غرب آفریقا سرچشمه می گیرد، حدود ۴۰ درصد از قهوه جهان را تولید می کند. قهوه روبوستا طعمی تلخ و قوی دارد و حاوی کافئین کمتری نسبت به قهوه عربیکا است.

علاوه بر این دو گونه اصلی، گونه های دیگری از درخت قهوه نیز وجود دارند که تولید کمی دارند.

پرورش درخت قهوه

درخت قهوه در مناطق گرمسیری با دمای متوسط ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و بارندگی سالانه ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ میلی متر رشد می کند. این درخت در خاک های غنی و با زهکشی خوب رشد می کند.

این درخت معمولاً به صورت بذر کاشته می شود، اما می توان آن را از قلمه نیز تکثیر کرد. درخت قهوه پس از حدود ۳ تا ۵ سال شروع به تولید میوه می کند.

برداشت محصول

میوه های درخت قهوه به صورت خوشه های آویزان رشد می کنند. این میوه ها، که به نام “چرس” (cherries) شناخته می شوند، به رنگ سبز شروع می شوند و سپس به رنگ زرد یا قرمز در می آیند.

میوه های قهوه معمولاً به صورت دستی برداشت می شوند. کارگران با استفاده از چاقو یا قیچی، میوه ها را از درخت جدا می کنند.

پس از برداشت، میوه های قهوه باید فرآوری شوند تا دانه های قهوه از پوسته جدا شوند. فرآوری قهوه به روش های مختلفی انجام می شود که رایج ترین آنها عبارتند از:

• فرآوری تر (Wet processing): در این روش، میوه های قهوه را در آب خیس می کنند تا پوسته آنها جدا شود. سپس، دانه های قهوه را خشک می کنند.
• فرآوری خشک (Dry processing): در این روش، میوه های قهوه را در آفتاب خشک می کنند تا پوسته آنها خشک شود و به راحتی جدا شود.
• فرآوری نیمه خشک (Semi-dry processing): این روش ترکیبی از فرآوری تر و خشک است. در این روش، میوه های قهوه را ابتدا در آب خیس می کنند و سپس آنها را در آفتاب خشک می کنند.

نتیجه

درخت قهوه گیاهی ارزشمند است که از آن برای تولید یکی از محبوب ترین نوشیدنی های جهان استفاده می شود. این درخت در مناطق گرمسیری رشد می کند و پس از حدود ۳ تا ۵ سال شروع به تولید میوه می کند. میوه های قهوه پس از برداشت، باید فرآوری شوند تا دانه های قهوه از پوسته جدا شوند.